Tolhuisje van de familie Billekens aan de Huiskensstraat

De levensloopbestendige woning voor mevrouw Billekens aan de Huiskensstraat te Venlo nadert zijn voltooiing. Het voormalige ‘tolhuisje’ is volledig gerestaureerd en is geïntegreerd in de nieuwe woning van mevrouw Billekens.

Op dinsdag 5 februari l.l. is onze stichting te gast geweest bij mevrouw Mia Billekens. Na een hartelijk welkom met koffie en zelf gebakken wafels heeft zij ons veel verteld over de geschiedenis van de omgeving (‘t Ven) en op welke wijze de familie Billekens in het bezit is gekomen van enkele percelen grond aan de Huiskensstraat.

In 1911 heeft de heer Mr. Collaes uit Luik in Café-Restaurant Venlona aan de Vleesstraat veel percelen en onroerende goederen uit ’t Ven openbaar laten verkopen. Mevrouw Billekens heeft ons een boekje ter beschikking gesteld over de aangeboden percelen en goederen. In dit boekje zijn de verkoopcijfers van het aangebodene (met potlood) vermeld. Wijlen de vader van Rien Billekens, echtgenote van mevrouw Billekens heeft toen enkele percelen gekocht. Het gebied was deels een ‘bongerd’ en er stond een grote boerderij. De Mathijsenhof. Deze benaming is afgeleid van de hof van Mathies. De familie Billekens woonde in deze grote boerderij. Vader Billekens gaf zijn vier zonen de vrijheid om een stuk grond te kiezen. Het gebied was deels een ‘bongerd’ en er stond een grote boerderij. De Mathijsenhof. Deze benaming is afgeleid van de hof van Mathies. De familie Billekens woonde in deze grote boerderij.      

Rien Billekens koos voor het stuk land met daarop het ‘tolhuisje’.

Waar komt de benaming ‘tolhuisje’ vandaan?
De vroegere eigenaar van de boerderij ‘Matthijssenhof’ (en een groot deel van het gebied in ‘t Ven aan de Huiskensstraat) verpachtte zijn landerijen aan boeren. Eénmaal per jaar kwam naar het witte huisje en daar konden de pachters hun ‘tol’ (pacht) betalen. Men sprak toen van ‘tol’ in plaats van pacht.

In 1950 heeft Rien Billekens links van het ‘tolhuisje’ een nieuwe woning laten bouwen. Toen de woning gereed was, zijn Mia en Rien getrouwd. Mia kwam ook uit ’t Ven en was onderwijzeres aan de lagere school in ‘Genuuij’. Dat is zij tot haar pensioen gebleven.

Omdat Rien ‘gerdeneer’ was kreeg het ‘tolhuisje’ de functie van werkplaats, opslagruimte voor gereedschap, landbouwvergif, etc. Een foto van de binnenzijde van het ‘tolhuisje’ laat nog zien dat de ‘spuitboks’ van Rien aan de binnenzijde van de buitendeur was opgehangen. Het gebied tussen de huidige autosnelweg A-67 en de Huiskensstraat staat bekend als een ‘good gerdeneersgebied’.

Toen Rien Billekens een aantal jaren geleden overleed, nam Mia het heft in eigen hand. Zij vatte het plan op, om op haar grond te blijven wonen in een ‘levensbestendige woning’. Zij verkocht haar huis en een deel van het land, maar behield zelf het ‘tolhuisje’ en het overige deel van het land. Daarop wilde zij graag haar plan verwezenlijken. Haar zoon Jan heeft haar veel geholpen met de administratieve rompslomp rondom de verkoop en het bouwen van haar huidige woning.

In 2003 werden de eerste plannen voor een woning – waarvan het ‘tolhuisje’ deel uitmaakte – ontwikkeld. Mevrouw Billekens heeft hierbij de regie steeds in eigen hand gehouden. Wat zij wilde moest ook gebeuren. Met bemiddeling van de Stichting Erfgoed Venlo ontwikkelde architect Geer Selen die ook in ‘t Ven woont de eerste schetsen.  Zijn zoon, architect Joep Seelen, de bekende Venlose restauratie-architect, heeft het bouwplan verder vorm gegeven. Wat aan de buitenkant bijzonder opvalt is de scheiding en overgang tussen het ‘tolhuisje’ en de nieuwe woning van Mevrouw Billekens. Het tussenlid en het verschil in materialen benadrukken de gescheiden eenheid van het complex.

Voor de uitvoering tekende het bouwbedrijf ‘In ’t Zand. Een bouwbedrijf dat bekend is met dit soort restauratiewerken. Een goed voorbeeld daarvan is de ‘mansarde kap’ in het ‘tolhuisje’.

Het resultaat van dit bouwplan is nu te zien aan de Huiskensstraat. Voorwaar een prestatie van niveau. Venlo is weer een monument rijker. De restauratie wordt dit voorjaar afgerond met het weer wit schilderen van de buitengevel van het ‘tolhuisje’. Daarna wordt de tuin (voor en achter) aangelegd. Dan kan mevrouw Billekens weer genieten van het fraaie uitzicht richting de A-67 en over ‘haar’ landgoed. Heimwee naar haar oude huis heeft zij in het geheel niet.

Mevrouw Billekens sprak de hoop uit dat zij nog vele jaren kan genieten van haar ‘hoes en haof’ en dat zij er nog vele jaren kan en mag wonen.