Martinuskerk
Monumentnummer: 37159
Monumentnaam: Martinuskerk
Status: Beschermd
Complexnummer:
Aanwijzingsbesluit:
Inschrijving register: 20-04-1971
Kadaster deel/nr:2060/76
Int. Kenteken: J
Locatie: Grote Kerkstraat 40, 5911CH Venlo.
Sint Martinuskerk. Drieschepige gotische HALLENKERK, circa 1400-XVa; westtoren 1950. Noordbeuk smaller. Op de noordwesthoek van de langer zuidbeuk staat de zware zuidoostelijke hoekpijler van een vermoedelijk nimmer voltooide westtoren, die in 1511 bij een beleg zwaar beschoten werd, in 1532 door een aardbeving geteisterd en in 1766–1767 bijna geheel werd gesloopt. In 1879 e.v. door P.J.H. Cupers gerestaureerd is de kerk, na ernstige oorlogsschade in 1944/1945 opnieuw gerestaureerd in 1950. Tot de inventaris behoren o.a.: laatgotisch koorgestoelte, XVd, renaissance rugschotten, XVII, eertijds deel van dit koorgestoelte; koperen doopvont, 1619–1621 met op de deksel een beeldgroep, de doop in de Jordaan voorstellend; de deksel hangt aan een draaibare hefarm met rankenversiering, 1621; barokke preekstoel, XVIII; kalkstenen pieta, XV B; voorts een aantal schilderijen van Jan van Cleef, XVIId; twee marmeren wijwaterbakken op balustervoet resp. 1658–1694, eiken doopkapelafsluiting (midden) XVII, houten beelden: kruisbeeld (plm 1500); Calvarie (XVIa) Jezus (XV?); Maria en Johannes (XVIA); Pieta (XVa), half Marianum (XVIa); hals Marianum (XVIB); grote groep: Christus aan het kruis tussen de moordenaars 1614, door G(regorius) S(chyssler); H. Martinus (XVIa); H. Rochus (XVI) en stenen beeld: Pieta (XVd?), en een rouwkas v. Maria Anna M. Wittenhorst- v. Mattecloidt, overleden 1759, 3 grafkruisen. In het noordelijk nevenkoor een glasraam (Straten van Boom, 1930) ter herdenking van de kerkwijding in 1430, vijf glasramen met parallelle voorstellingen uit het Oude en het Nieuwe Testament (Straten van Boom, 1924) en een herdenkingsraam naar aanleiding van het Eucharistisch Congres te Amsterdam (Straten van Boom, 1925). In de drie koorsluitingen negen ramen met voorstelling uit het leven en legenden van St. Martinus (Charles Eyck, 1925).
In het zuidelijk nevenkoor twee glasramen over Onze Lieve Vrouw van Genooi (Charles Eyck, 1925). In het zuider transept vijf glasramen waarvan vier met scenes uit het leven van Christus en een met een viertal heiligen (F. Nicolas, 1874). In de zuidelijke zijbeuk zeven glasramen met parallelle voorstellingen van de zeven vreugden en de zeven smarten van Maria (Straten van Boom, 1943). De glasramen dragen in ouderdom, religieuze thematiek en in relatie tot de functie van de kerk in belangrijke mate bij aan de monumentale waarde van de St. Martinus; daarnaast kan gewezen worden op de artistieke en historische betekenis van de glasramen en varierende, kleurrijke effecten op het kerkinterieur. In de kerk voorts enkele recentere glasramen die niet onder de bescherming vallen: rechts van de westtoren (Daan Wildschut, 1960) en links (Charles Eyck, 1950), glasramen in noordbeuk kerkschip (Straten van Boom, 1948; Daan Wildschut, 1960 en 1980).
