Vroom & Dreesmann Venlo: van het heden naar het verleden
Door: Hans Rieter
Nu het doek definitief is gevallen voor V&D, en daarmee ook de vestiging in Venlo, is het wel eens interessant om stil te staan bij de geschiedenis van een gebouw dat zo vanzelfsprekend in de binnenstad aanwezig is. Nadat het reeds in 2003 is gesloten, waarna de Hema en Bijenkorf outlet hier gevestigd werden, is V&D in 2008 weer heropend.
Het huidige pand is in 1929–1930 gebouwd door architect Oscar Leeuw. Deze architect uit Nijmegen heeft meerdere panden van V&D op zijn naam staan van o.a. Den Bosch en Eindhoven. Hij is ook bekend van het concertgebouw De Vereeniging in Nijmegen en het Jachtslot Mookerheide in Molenhoek. Ook heeft hij de plannen gemaakt voor het verbouwen van het paleis tot raadhuis in Tilburg. Daarnaast is hij lid van de Rijkscommissie voor Monumentenzorg geweest.
Groot en dominant
Oorspronkelijk is de V&D Venlo als een ‘grand magasin’ warenhuis gebouwd met monumentale trappen, glazen koepel en een passage aan de voorkant. De oude rooilijn van de Vleesstraat volgend, mocht niet voorkomen dat er wel kritiek was, namelijk te groot en dominant.
Over drie verdiepingen werden de thema’s aarde, water en lucht verbeeld door herten, vissen en arenden.
Rationalistische bouwstijl
Het gebouw vertoont verwantschap met het gebouw van de Nederlandse Handelsmaatschappij van architect Bazel in Amsterdam. De bouwstijl geldt als rationalistisch. Decoratief gebruik van baksteen, strenge verticale geleding van de muren door onder meer de hoge smalle ramen en het ondiepe reliëf in de baksteen. Helaas is van het interieur alleen de kolommenstructuur overgebleven. Van een raamgroep is alleen de voorstelling bekend gebleven. Over drie verdiepingen werden de thema’s aarde, water en lucht verbeeld door herten, vissen en arenden.
Tijdens de oorlog is het pand gespaard gebleven. In 1949 werden de lichthoven dicht gemaakt en gedurende de jaren 1958–1960 werd het pand flink verbouwd en uitgebreid. Het hele interieur is daarbij verdwenen, de passage gesloten en het gebouw werd in grootte verdubbeld.
Zoals te lezen valt in het boekwerkje, uitgegeven door V&D zelf, ter gelegenheid van de heropening had men als gedachte:
Hoe bouwen wij een modern winkelpand dat aan de eisen van de tijd voldoet en hoe richten wij dit gebouw in, zódanig dat:
- onze klanten er gezellig en vlot kunnen winkelen
- onze medewerkers er prettig werken
- onze bedrijfsleiding de gelegenheid krijgt tot steeds efficiëntere bedrijfsvoering
De eerste roltrappen in Venlo waren daarmee een feit. Men had 80 winkels onder één dak waar 260 medewerkers hun brood verdienden. Kregen de klanten bij de opening in 1930 nog een ballon, in 1960 konden de klanten keurig gekapte medewerkers zien, aangezien de directie het personeel een gratis knip- of kapbeurt aanbood om tip top voor de dag te komen.
Het huidige pand stond op de percelen van V&D zelf, van Van Gend & Loos en van de Gebr. Rieter. Daar werden galanterieën, garen, band, kousen en sokken verkocht. Deze winkel is naderhand overgegaan naar zwager Geerlings en nog steeds aanwezig in de binnenstad.
Van inzegening tot koopjesjagers
V&D zelf is in 1912 gestart in Venlo. En wel op de plaats van de apotheek van de familie Belletable. Het personeel moest katholiek zijn, wat voor Venlo niet zo’n probleem was. Bij de opening was er eerst een mis in de Paterskerk, daarna inzegening van het pand waarna de winkel om half 3 open ging tot half 12 ’s nachts. Ook toen al heel wat koopjesjagers…
V&D heeft veel betekend voor Venlo. De kranten en weekbladen profiteerden van de vele advertenties die geplaatst werden en de bewoners vooral van het diverse aanbod en de uitgebreide service.
Herbestemming
De opkomst van internetwinkelen, goedkope ketens en het onvoldoende profileren hebben er toe geleid dat het concept V&D niet meer haalbaar is. Het pand is echter nog steeds dominant aanwezig en met het zoeken van een geschikte herbestemming zal dat hopelijk ook voor de consument blijven.